Hayatınız da ki İnsan Narsist Biri mi ?
Hayatınızda ki narsist kişilerle nasıl başa çıkabilirsiniz? Bu süreç çaba gerektiren ve yer yer sabredemediğiniz bir yolculuk haline dönüşebilir. Ancak bu kişiler eşiniz sevdiğiniz veya hayatınızda ki önemli bireylerse birlikte gelişip değişeceğine dair umudu içinizde taşıyabilir ve elinizden geleni yaptıktan sonra ilişkilerinizin daha sağlıklı hale geleceğini gözlemleyebilirsiniz.
Hayatınız da ki İnsan Narsist Biri mi ?
Hayatımızda var olan o kadar çok narsist insan var ki ve sanırım terapilerde en çok konuşacağımız konular benmerkezci ve egoist insanların karşısında kendisini çaresiz hisseden bireyler ve narsisizmden dolayı terapiye derin bir boşluk duygusu, can sıkıntısı ,iç daralması, hayattan keyif alamama, anlamsızlık, umutsuzluk ve sağlıklı ilişkiler kuramamama şikayeti ile başvuran danışanlar olacak gibi… Peki son yılların en sık rastlanılan sorunlarından biri olan Narsisizm kavramı ne anlama geliyor? Bu kişiler ne kadar sizlerin hayatında? Aslında elinizden geleni yaptığınızı düşündüğünüz ama bir türlü hareketlerini anlamlandıramadığınız kişiler çevrenizde mi? Aşk hayatınızda, evlilikte bazen yanıbaşınızda olsa bile kendinizi yalnız hissettiğiniz, benden ne istiyor anlamıyorum dediğiniz partneriniz aslında başa çıkma zırhının ardına saklanan bir Narsist mi?
“Narsizm” terimi Yunan mitolojisinde, sudaki aksini görerek kendine âşık olan ve ömrünü hiç ulaşamayacağı bu sevgiliyi izleyerek tüketen Narkisos karakterini, psikolojik bir fenomeni açıklamak için kullandığı terimdir. Çeşitli maskeleri vardır ve bunlar aslında geçmişte istekleri, ihtiyaçları, duyguları karşılanmamış olan küçük bir çocuğun, yetişkinlikte insanların takdirini, onayını, sevgisini, hayranlığını kazanma peşinde koşan her ortamda kendini kusursuz veya mükemmel gören bireylerin sahip olduğu kişilik örüntüleridir. Narsisizm kişilik örüntüsü erkeklerde kadınlara oranla %75 daha fazla görülmektedir. Üstün zekaları, özgüvenleri, çekici yanları ile başınızı döndüren kişiler olabilirler. İnsanlara tepeden bakan yapısı, eleştirisel tavırları ve emirler yağdırması ile meşhur sinir bozucu kişilikleri ile öne çıkarlar. Hem korkutucu hem de çekicidirler. Tüm bu tanımlara uyan kişiler çok yakınızda; Patronunuz, sosyal çevrenizde görüştüğünüz kişiler hatta sevdiğiniz evli olduğunuz eşiniz olabilir. Kendinizi çaresiz ve umutsuz hissedebilirsiniz. Ama tüm bunların altında yatan sebepleri bilirseniz narsist kişiyle empati kurar ve onunla iletişiminizi etkili hale getirebilirsiniz.
Hayatınızda ki narsist kişilerle nasıl başa çıkabilirsiniz? Bu süreç çaba gerektiren ve yer yer sabredemediğiniz bir yolculuk haline dönüşebilir. Ancak bu kişiler eşiniz sevdiğiniz veya hayatınızda ki önemli bireylerse birlikte gelişip değişeceğine dair umudu içinizde taşıyabilir ve elinizden geleni yaptıktan sonra ilişkilerinizin daha sağlıklı hale geleceğini gözlemleyebilirsiniz. Tabi ki sizin karşınızda ki narsist zorlu ve güvenliğinizi tehdit edecek kendinizi kullanılmış gibi hissettiren biriyse bu tutumlar uygun değildir. Eğer böyle bir kişiyle beraberseniz lütfen uzman bir terapistten yardım alınız.
Birkaç alternatif bakış açısına yazımızda yer vermek istedik.
Narsist biriyle birlikteyseniz ilk olarak kendinizi onun yerine koyun ve size sertçe hitap ettiğinde emirler yağdırdığında aslında yetişkin bir (erkeğin, kadının) size bağırdığını değil de eksiklik duyguları olan, duygusal boşluğunu tamamlamaya çalışan, sevgi ve onay almak için iyi hissetmek için yalnız küçük bir çocuğu gözünüzün önüne getirin. Bilinçli bir şekilde bunu yapmadığını düşünün. Bu etkinlik size merhamet ve empati duygusunu kazandıracaktır. Bu etkinliğe ilave olarak narsist bireyin çocukluk fotoğrafını edinirseniz sizin için görsel bir hatırlatıcı olabilir. Bir diğer etkinlik empatik yüzleştirmedir. Empatik yüzleştirmeler narsist bireyin farkındalığını artıran etkilikler olacaktır. Hata ve sorumluluğunu fark ettirin, başka birine sinirlenip gün sonunda sizinle tartıştığı zaman şu an sinirli olmanı önemsiyorum ama bana karşı bu şekilde davrandığın zaman sana karşı sevecenlik duyamıyorum bunu duymayı isterim. Kendini kötü sinirli hissetmen senin suçun değil ancak beni kırmadan ve suçlamadan bunu ifade etmen senin sorumluluğun diyebilirsiniz.
Sizi önemsemeyip küçük gördüğü alay ettiği zamanlarda göz teması kurun ve neden böyle bir tutum içinde olduğunu sorun, sizin tarafınızdan hareketlerinin fark edilmiş olması onu rahatsız edecektir. Konuşmanın devamında bir ilişkide değer verilmeye, duygu ve düşüncelerimizin duyulmasına dikkate alınmasına ihtiyacımız vardır. Bunu ben yapıyorum ve sendende aynısını bekliyorum diyebilirsiniz. Olumlu geri bildirimler verin ancak bunlar çok abartılı olmasın. Harika çok iyi gibi kapalı övgüler söylemek yerine düşünceli olman ve benim için bu hareketi yapman bir şeyler için çaba göstermen çok değerli ikimiz arasında ki iletişimi daha da yakınlaşmış hissediyorum diyebilirsiniz.
Hayatınızda ki narsist bireylerin özelliklerini, kökenini ve onlarla iletişim kurabilmeniz için birkaç bakış açısı yazıda sunuldu. Destek şefkat ve nezaketle onun hayatında iyileştirici bir rol oynayabileceğinizi öğrenmiş oldunuz. Ancak bazen tüm çabalarınıza rağmen bazı durumları aşamayabilirsiniz. Böyle durumlarda profesyonel bir terapistin yardımı çok değerli olacaktır.
Psikoterapist Seher Büşra CEYLAN